Alerji ve anafilakside ilk yardım

Alerjik Reaksiyon Nedir?
Alerjik reaksiyon; bazı böcek ısırmaları ve sokmaları, arı sokmaları, yer fıstığı gibi bazı besinler, novalgin, penisilin gibi bazı ilaçlar, vitaminler ve bazı diğer kimyasallar gibi vücudun duyarlı olduğu alerjenlere karşı bağışıklık sisteminin verdiği aşırı tepkidir. Verilen tepki hastadan hastaya farklılık göstereceği gibi alınan alerjen miktarına da bağlıdır. Bu durum da her hastada görülen belirti ve bulguların farklı olmasına neden olur. Aslında arı sokması alerjik bünyelerde çok daha fazla risklidir. Ancak hasta bir arı sürüsü saldırısına uğradığında da alerjik bünyesi olmamasına rağmen durum gene çok fazla risklidir. Böylece hastalığın seyri bazı kişilerde hafif, bazılarında ise şiddetli olabilir. Alerji ve anafilakside ilk yardım için anafilaksiyi tanımlamak gerekir.

Anafilaksi Nedir?
Anafilaksi adı verilen şiddetli alerji ise; ağız, dil, boğaz, yutak ve gırtlak bölgelerinde şişme, sonrasında ise hava yolunda daralma ve nefes alıp vermeyi zorlaştıracak bir olumsuz durumlar karşılaşılır. Bu aşamada artık hastanın hayatı tehdit altındadır ve hızla müdahale edilmesini gerektirir. Aksi halde solunum durması ve kalp durması yaşanarak hasta hayatını kaybeder.

Şiddetli alerjide (anafilaksi) belirti ve bulgular:

• Yüz, dudaklar, göz kapakları ve dilde şişme
• Vücutta yaygın kızarıklık ve döküntüler (kurdeşen),
• Karın ağrısı, kusma, ishal
• Hırıltılı solunum ya da sürekli öksürük
• Solunum zorluğu
• Ses kısıklığı ve konuşma güçlüğü
• Boğazda şişme hissi
• Baş dönmesi ve bayılma
• Bilinç bulanıklığı veya kaybı.

Şiddetli alerjide (anafilaksi) ilkyardım:
Şiddetli alerjik reaksiyon tedavi edilmezse birkaç dakika içinde ölüm görülebilir.

Bilinci açık hastada:

• Hasta/yaralının rahat nefes alıp verebileceği en rahat pozisyonu almasına yardım edin.
• Şiddetli alerjisi (anafilaksi) hikayesi olan hastaların çoğu otomatik olarak kullanacakları ilaçlara sahiptirler ve bunu beraberlerinde taşırlar. Hastaların yanlarında bulundurdukları ilaçları varsa ilacı almasına yardımcı olun.
• Bazı alerjik bünyeli hastaların ise yanlarında epipen ya da benzeri otomatik enjektörler bulunmaktaysa kendisinin uygulamasına yardım edin.
• Bu uygulamayı yaparken 112 acil yardım numarasını arayın veya aratın.

Bilinci kapalı hastada:

• Hastanın üzerinde alerji ile ilgili bilezik veya kart gibi hastalığını belirten bir belge var mı (kontrol edin)?
• Otomatik enjektör var mı?
• Tarif edilen şekilde otomatik enjektörü uygulayın.
• Otomatik enjektör uygulaması yapılırken 112 acil yardım numarasını arayın veya aratın.
• Yaşamsal bulgularını takip edin.
• Düzelme yoksa ikinci kez otomatik enjektörü uygulayın.
• 112 acil yardım ekibi gelinceye kadar hasta/yaralının yanından ayrılmayın ve kontrol edin.
• Yaşamsal bulguları yoksa Temel Yaşam Desteğine başlayın.